Tarih okumalarına, Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak'ın "Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler" isimli eseriyle başlıyoruz. Resmi tarih ideolojisi, saltanat eksenli ve hamasi içerikte olduğu için ders kitapları ve tarih romanlarında, dönemin sıradan insanının yaşantısını bulamıyoruz. Ahmet Yaşar Ocak, bu eserinde tarihimizde pek dokunulmayan bir konuya ışık tutuyor: Yani yazarın tabiriyle "Dairenin dışına çıkanlara", bir diğer deyişle Zendeka (heretiklik) ve İlhad (ateistlik) suçunu işleyenlere. Avrupa Ortaçağ tarihinde cadı avı, Engizisyon Mahkemesi işkence ve yargılamaları, Papa ve kilisenin kışkırttığı mezhep savaşları hakkında çoğumuzun bilgisi vardır. Avrupa karanlık çağları yaşarken Osmanlı'nın dini hoşgörü ve adalet ile hükmettiği hepimize anlatılagelmiştir. Peki gerçekten de Osmanlı Devleti anlatıldığı gibi dini farklı yorumlayan veya yaşayan kişilere hoşgörü göstermiş midir; yoksa kendisine tehdit oluşturduğu algısıyla bu kişileri katletmiş midir? Yazar, akademik kimliğinin verdiği bakış açısı ve bilim adamı kimliğinin sorumluluğuyla bu konuyu kaynaklarından incelemiş ve tarafsız şekilde kaleme almıştır. Ne kuru hamaset yapmıştır ne de boş muhalefet etmiştir. Olaylara ve kişilere ideolojik değil akademik bir yaklaşım sergilemiştir. Kitap; Şeyh Bedrettin, Kalenderiler, 15. ve 16. yüzyıl Osmanlısının dini ve sosyokültürel yapısı hakkında eşsiz bilgiler ihtiva ettiği gibi kurbanların yargılama süreci hakkındaki mahkeme kayıtları da oldukça ilgi çekici. Tarih meraklılarının kütüphanesinde yer alması ve ara sıra da sayfaları karıştırılması gereken bir eser. Timaş Yayınları'ndan çıkan eserin tek handikapı, biraz pahalı olması. Eserin sayfa sayısı, ciltli oluşu, muhtevası ve eser için verilen emeğe söylenecek söz yok; ancak fiyat itibariyle daha çok arşiv yapmaya meraklı tarih severler için makul düzeyde. Bu nedenle; eğer sizin de böyle kitapları hediye edecek kadar kibar ve anlayışlı bir nişanlınız / hayat arkadaşınız yoksa kesenin ağzını biraz açmanız gerekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder